Περί καθαριότητας ο λόγος…
«Δεν θεωρούμε τους εαυτούς μας μια ιδιαίτερη κοινωνική κάστα που απολαμβάνει κάποια ιδιαίτερα προνόμια όπως η ανεμελιά. Δεν έχουμε αυταπάτες για το μέλλον μας. Ξέρουμε πως οι καθαρίστριες σήμερα είναι εικόνα από το δικό μας μέλλον»
-Α.Σ★ΦΜΣ, 2014.
Το ζήτημα του καθαρισμού στο ΕΚΠΑ κουβαλάει μεγάλη ιστορία στην πλάτη του, όπου μικροί πρωταγωνιστές και μεγάλοι κομπάρσοι συμβάλουν στην εναλλαγή εργασιακών καθεστώτων, συνθηκών και καταστάσεων. Χρειάζεται, λοιπόν, να περιπλανηθούμε σε αυτά τα ιστορικά μονοπάτια που θα μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε πώς διαμορφώνεται η σημερινή πραγματικότητα που βιώνουν οι εργαζόμενες στον καθαρισμό.
Αναδρομή στις μέχρι σήμερα απολύσεις των καθαριστριών από τους (εκάστοτε)εργολάβους.
Παρ’ όλο που είναι προφανές ότι ο γολγοθάς των καθαριστριών ξεκινάει σε πρότερο χρόνο, εμείς θα ξεκινήσουμε αυτήν την σύντομη αφήγηση από όταν τα ηνία του καθαρισμού τα είχε η δουλεμπορική εταιρία, ΑΛΕΞΙΟΥ & ΣΙΑ Ο.Ε. Η εν λόγω εργολαβία, ενάντια στις προβλέψεις (not), είχε επιβάλει ένα καθεστώς όπου οι εργαζόμενες δούλευαν εντατικά για μισθούς πείνας (αν και όταν τους έπαιρναν), πότε-πότε ανασφάλιστες κλπ . Χωρίς να φτάνουν όλα αυτά, η δουλέμπορας είχε φροντίσει τη διαρκή τρομοκρατία των εργαζομένων μέσω προϊσταμένων, ρουφιάνων και τραμπούκων για να είναι βέβαιη ότι δεν διαταράσσεται η ομαλή ροη της εργασίας τους. Στην συνέχεια, η Αλεξίου προχώρησε σε απολύσεις εργαζομένων για τη συνδικαλιστική τους δράση, οι οποίες δημιούργησαν σωρεία αντιδράσεων. Το άστρο της ΑΛΕΞΙΟΥ & ΣΙΑ Ο.Ε. δεν έσβησε καν όταν κηρύχθηκε έκπτωτη και της απαγορεύτηκε να συμμετέχει στον επόμενο διαγωνισμό, καθώς
συνέχισε να παίρνει την εργολαβία με 20 συνεχόμενες τρίμηνες παρατάσεις.
Στην συνέχεια, από τις αρχές του ακαδημαϊκού έτους 2014-2015, οι σχολές του ΕΚΠΑ έμειναν χωρίς καθαρίστριες για αρκετούς μήνες λόγω του προηγούμενου καθεστώτος αδιαφάνειας και αδιαφορίας. Οι καθαρίστριες έμειναν, πρακτικά, άνεργες και το πανεπιστήμιο γέμισε με σκουπίδια. Στην εν λόγω συγκυρία κομμάτι αγωνιζόμενων φοιτητών αποφάσισε να διεκδικήσει από το
πανεπιστήμιο την άμεση επαναπρόσληψη των απολυμένων καθαριστριών, με μόνιμες και αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας. Τότε, επέλεξε να κάνει την εμφάνισή της ομάδα αντιδραστικών φοιτητών/καθηγητών που είχε ως φαινομενικό σκοπό τον καθαρισμό του ΕΚΠΑ, αλλά στην ουσία επιχειρούσε να σπάσει την πίεση και άρα τον αγώνα που δινόταν μαζί με τις καθαρίστριες για την επαναπρόσληψη τους. Στο σημείο αυτό να αναφέρουμε πως χαρακτηριστικά και μεθοδευμένα ο τότε πρόεδρος του τμήματος Φυσικής (Τόμπρας) παραποιεί ΕΔΕ που είχαν ζητήσει οι καθηγητές του τμήματος, μπάζει από το παράθυρο μετά από 6 μήνες βρώμας, καθαριστικό συνεργείο μία μέρα πριν τον έλεγχο του υγειονομικού και σε συνεργασία με τον κοσμήτορα (Βαρώτσο) αφήνει “αναξιοποίητο” κονδύλι για την καθαριότητα. Μέσα από όλα αυτά φαίνεται για άλλη μία φορά η ποιότητα της σχέσης της ηγεσίας του ΕΚΠΑ με την κάθε εργολαβία που μας κουβαλάει.
Μην μπορώντας να διαχειριστεί την ολοένα και αυξανόμενη πίεση από μεριάς των φοιτητών αλλά και την κοινωνική κατακραυγή για την «κατάσταση» των ελληνικών πανεπιστημίων, το ΕΚΠΑ σε μια «συμβιβαστική» λύση άρχισε να φέρνει αραιά και που κλιμάκια καθαρισμού του Δήμου. Εδώ να ξεκαθαρίσουμε ότι, όταν λέμε συμβιβαστική, αναφερόμαστε σε ένα σιωπηλό κατευνασμό του φοιτηταριάτου που αρκέστηκε στο να μπορεί να συνεχίσει να σπουδάζει σε ένα καθαρό περιβάλλον, αδιαφορώντας για το κόστος που έχει αυτό στις καθαρίστριες που ήταν ακόμα άνεργες.
Η άλλη όψη του συνθήματος «έξω οι εργολαβίες».
Λίγο καιρό αργότερα άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους, με ευθύνη του πανεπιστημίου αυτήν τη φορά, πλάνητες καθαριστές/ριές, με ολιγόμηνες συμβάσεις, ελαστικά ωράρια, voucherάδες,
προκαλώντας ένα μικρό μούδιασμα σε χώρους, που καθ’ όλη τη διάρκεια των προηγούμενων αγώνων ξέχασαν ότι και το ίδιο το πανεπιστήμιο είναι ένας «εργολάβος». Έτσι, το «έξω οι εργολαβίες» ξεκίνησε σαν σύνθημα και αναδεικνύοντας την μερικότητα του, κατέληξε με τον πιο ειρωνικό τρόπο να εγκλωβίσει τους εργαζόμενους στον καθαρισμό σε ένα νέο εργολαβικό καθεστώς με κρατική σφραγίδα. Βιώνοντας αυτό το αδιέξοδο οι καθαρίστριες, κατέληξαν να αναλαμβάνουν έργο δυσανάλογο των δυνατοτήτων τους, με μη επαρκές εξοπλισμό τον οποίον μπορεί
και να πλήρωναν από την τσέπη τους. Η επισφάλεια, πλέον, δεν αρκεί σαν λέξη για να περιγράψει τη θέση τους, που εργάζονται με μηνιαίες συμβάσεις από το πανεπιστήμιο. Οι συμβάσεις αυτές
ανανεώνονται ανά δύο μήνες και συνεπώς οι εργαζόμενες δουλεύουν έναν από τους δύο αυτούς μήνες αμισθί. Συνοψίζοντας, οι πότε καθαρίστριες – πότε σκλάβες, ήταν έκθετες σε εργατικά ατυχήματα, με πενιχρό μισθό, χωρίς εξοπλισμό καιτρομερό φόρτο εργασίας. Σε άλλη μια γωνιά του ναού της γνώσης η ακαδημαϊκή κοινότητα, στέκει παθητικά και αδιάφορα αφού μπορεί να συνεχίσει το έργο της χωρίς πλέον να ενοχλείται από τα ποτήρια του καφέ και τα τσαλακωμένα χαρτιά που ξεχείλιζαν από τους κάδους στους διαδρόμους…
Η εταιρία “MYSERVICES” είναι μία ακόμα δουλεμπορική εργολαβία.
Όλα όσα αναφέραμε είναι μια πραγματικότητα που διήρκησε μέχρι την Τετάρτη 1/11, όπου σαν σκηνές από ένα αποκρουστικό deja vu, πλέον αναλαμβάνει καθήκοντα στο σύγχρονο σκλαβοπάζαρο του καθαρισμού η «MY SERVICES» γνωστή αλλιώς και ως «JCB SECRUTY AND FACILITY AE, Abnorr Cleaning ΕΠΕ». Η συγκεκριμένη εργολαβία δεν έχει να ζηλέψει σε τίποτα την προηγούμενη της, ίσως να την ξεπερνάει και κατά κράτος. Όπως δείχνουν τα γεγονότα η συγκεκριμένη εργολαβία έχει μεγάλο ιστορικό καταγγελιών για τις απάνθρωπες συνθήκες εργασίας της, τη μη καταβολή των δεδουλευμένων αλλά και τραμπουκισμών και απειλών, ακόμα και κατά της ζωής, προς εργαζομένους. Από δημοσιεύσεις στον τύπο, ξεχώρισε η μαρτυρία εργαζομένου που αναφέρει τα εξής «Μας έβριζε χυδαία, μας απειλούσε ότι αν δεν συμμορφωθούμε θα έχουμε την τύχη της Κούνεβα. Και μάλιστα έλεγε με νόημα σε όσους οδηγούσαν μηχανάκι να προσέχουν». Ανοίγοντας τον ασκό του αιόλου, μαθαίνουμε πως ένα κομμάτι των μετοχών του συγκεκριμένου κάτεργου ανήκει στον Ιωάννη Μακρή, ο οποίος έχει φυλακιστεί στην Αυστραλία για εμπόριο ναρκωτικών, ενώ μαζί με τον αδερφό του είναι ύποπτοι για απόπειρα δολοφονίας συνεταίρου τους. Μαζί με τον συγκεκριμένο, μερίδιο ίσων μετοχών κατέχει και το στέλεχος της
Νέας Δημοκρατίας Άρης Σπηλιωτόπουλος.
Οι εργαζόμενες στον καθαρισμό έρχονται αντιμέτωπες με ένα νέο καθεστώς εργοδοτικής τρομοκρατίας και επισφαλών σχέσεων εργασίας. Από τα προσωπικά τηλέφωνα με ερωτήσεις για το αν ανήκουν στο σωματείο μέχρι το σπάσιμο του ωραρίου σε 4ώρα έτσι ώστε, είτε να μείνουν με ένα μισθό της τάξης των 220 ευρώ είτε, στη καλύτερη δυνατή των περιπτώσεων, (δηλαδή δύο 4ωρα την ίδια μέρα) να παίρνουν τα μισά ένσημα και να μη δικαιούνται βαρέα και ανθυγιεινά. Δεν είμαστε αφελείς για να μιλήσουμε απλά για τις ευθύνες που έχει το πανεπιστήμιο για την επιλογή της συγκεκριμένης εταιρίας, πολύ πιθανό οι υπόλοιπες να ήταν χειρότερες. Τα περιβόητα 4ωρα, τα οποία έρχεται να εφαρμόσει η εταιρία, αποτελέσαν μέρος του διαγωνισμού. Ενός διαγωνισμού εταξύ 2 εταιρειών, αξίας 5 εκατομμυρίων, όπου ο δεύτερος πλειοδότης ως δια μαγείας δεν πρόλαβε να καταθέσει τα απαιτούμενα έγγραφα. Το ΕΚΠΑ λοιπόν επιλέγει από τη μία να εφαρμόσει τις πιο ακραίες μορφές επισφαλούς εργασίας και από την άλλη να μοστράρεται -σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις- σαν πολέμιος των εργολαβιών που όμως είναι “αναγκασμένο να διατηρεί”. Επιλεκτικά βέβαια, καθώς στην ιατρική σχολή (όπου δεν κατάφερε να συνεννοηθεί με κάποια μαφιοζοεργολαβία) αναγκάστηκε να προσλάβει με ειδικό ταμείο του ΕΛΚΕ, καθαρίστριες με σύμβαση 4 μηνών και δυνατότητα επέκτασης για άλλον ένα.
Οι καθαρίστριες από τη στιγμή που πληροφορήθηκαν το καθεστώς της νέας εργολαβίας έκαναν ουκ ολίγες κινητοποιήσεις, βρίσκοντας πάντα την πόρτα κλειστή. Φαίνεται για άλλη μια φορά ότι όποτε τα αφεντικά (κρατικά και ιδιωτικά) έρχονται προ των ευθυνών τους βρίσκουν μια τυπική δικαιολογία να μας πετάξουν για να το βουλώσουμε. Πότε με το “δε βγαίνουν”, άλλοτε με το “έτσι το λέει ο νόμος”. Τώρα όμως που ο νόμος τους αφήνει έκθετους, βλέπουμε και πάλι τα κομπρεμί που γίνονται. Βλέπουμε το πανεπιστήμιο να κλείνει το μάτι στη συγκεκριμένη εργολαβία, καθώς εσκεμμένα (?) στη σύμβαση που υπογράφτηκε μεταξύ τους υπήρχε ένα τεράστιο κενό όσων αφορά τις προϋποθέσεις που πρέπει να τηρεί ως προς την εργατική νομοθεσία. Στο κεφάλι μας όμως, δεν υπάρχει κανένα κενό. Κράτος και ιδιώτες εξυπηρετούν από κοινού τα καπιταλιστικά συμφέροντα. Συμφέροντα που σκοπό έχουν να εξασφαλίσουν κέρδη για τ’ αφεντικά πάνω στο σύγχρονο σκλαβοπάζαρο που έχει στηθεί.
Για άλλη μια φορά και όσο χρειαστεί στεκόμαστε και αγωνιζόμαστε με τις καθαρίστριες.
Υπό την διαχείριση της «MYSERVICES» και με επιλογή του ίδιου του πανεπιστημίου οι εργαζόμενες στον καθαρισμό, πάλι θα έρθουν αντιμέτωπες με έναν εξωφρενικό φόρτο εργασίας που θα αντιστοιχεί σε μισθούς που δεν φτάνουν ούτε για το νοίκι, με 4ωρα ωράρια εργασίας και με την τρομοκρατία να έχει επιβληθεί πριν καν αναλάβει πόστο. Παρά όμως τις όποιες δεσμεύσεις του πρύτανη για τα παραπάνω και μιας αόριστής απόφασης της συγκλήτου για στήριξη των καθαριστριών, οι περισσότερες εργαζόμενες την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές έχουν μείνει στο δρόμο. Ο εργολάβος μέχρι στιγμής έχει συμφωνήσει(μέσω ιδιωτικού συμφωνητικού) να προσλάβει ελάχιστες από τις 62 απολυμένες (γύρω στις 20) χωρίς προϋπηρεσία αφού όπως δήλωσε ευθαρσώς κάτι τέτοιο θα σήμαινε ότι ανά πάσα στιγμή μπορούν να διεκδικήσουν αυξημένους μισθούς και εργασιακές σχέσεις κάτι το οποίο είναι ασύμφορο για την εταιρία. Και όλα αυτά με την συγκατάθεση του σωματείου που πρόσκειται στο ΠΑΜΕ!
Αναλογιζόμενοι τα παραπάνω, μας είναι δύσκολο πλέον να διακρίνουμε τα εργασιακά κάτεργα σε ιδιωτικά και δημόσια γι’ αυτό το «έξω οι εργολαβίες» για μας δεν είναι αρκετό. Εδώ να κάνουμε ξεκάθαρο πως επιλέγουμε να εναντιωθούμε σε κάθε εργολάβο, και όχι στους εργαζομένους της εκάστοτε εργολαβίας με τους οποίους συμπαρατασσόμαστε με ταξικό κριτήριο ανεξαρτήτου φυλής και έμφυλης ταυτότητας. Γι ‘ αυτό δεν μπορούμε παρά να σταθούμε πλάι στον αγώνα των καθαριστριών, για μόνιμη και σταθερή δουλειά. Για μισθό και ασφάλιση που θα αναλογεί στις ανάγκες τους και θα παρέχεται εγκαίρως από το οποιοδήποτε αφεντικό.
Παίρνουμε θέση μάχης μαζί με τις καθαρίστριες, γιατί δεν αντιλαμβανόμαστε τους εαυτούς μας σαν φοιτητές που πρέπει να απολαύσουν την φοιτητική τους ζωή πηγαίνοντας σε κλαμπάκια και σε ταξιδάκια της δαπ, ούτε σαν νεολαίους που κάποιοι τους βάφτισαν ως η «γενιά της ανατροπής», ούτε το κάνουμε από κάποιο φιλανθρωπικό αίσθημα. Θα σταθούμε πλάι στις καθαρίστριες γιατί μοιραζόμαστε καθημερινά τον βούρκο της μισθωτής σκλαβιάς, την διαρκή υποτίμηση της εργατικής μας δύναμης και έτσι την εξαθλίωση των ζωών μας. Ξεκαθαρίζουν έτσι οι κοινοί μας εχθροί, αυτοί που κερδίζουν από την εξαθλίωση μας, αυτοί που για να διασφαλίσουν τα κέρδη τους δεν διστάζουν να τρομοκρατούν ακόμα και να πατούν πάνω στα πτώματα μας. Οργανωνόμαστε μαζί με τις καθαρίστριες για να υπερασπιστούμε τα κοινά ταξικά μας συμφέροντα. Οργανωνόμαστε μαζί με τις καθαρίστριες γιατί ο φόβος πρέπει να αλλάξει πλευρά. Οργανωνόμαστε μαζί με τις καθαρίστριες ενάντια στις μπανανόφλουδες (αόριστές ανακοινώσεις στήριξης) που μας πετάει το κάθε αφεντικό και στον οποιοδήποτε σαλιαρίζει με τον εκάστοτε μαφιόζο και βαφτίζει νίκη την καταπάτηση κεκτημένων εργασιακών δικαιωμάτων όπως το 8ωρο και η προϋπηρεσία. Γιατί οι καθαρίστριες σήμερα είναι εικόνα από το δικό μας μέλλον.
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΑΓΩΝΑΣ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΕ ΚΑΘΕ ΕΡΓΟΛΑΒΙΑ
ΚΑΤΩ ΤΑ ΞΕΡΑ ΣΑΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΚΑΘΑΡΙΣΤΡΙΕΣ
Το κείμενο σε pdf .